روزهای ایستر یا عید پاک (Easter) یکی از مهم‌ترین و پررنگ‌ترین مناسبت‌های مذهبی در فرهنگ یونانی است که با آیین‌ها، نمادها و دورهمی‌های خانوادگی همراه می‌باشد. برای مهاجرانی که به تازگی قدم به سرزمین افسونگر یونان گذاشته‌اند، آشنایی با این سنت‌ها نه تنها راهی برای درک عمیق‌تر فرهنگ محلی است، بلکه فرصتی برای همگرایی و برقراری ارتباط نزدیک‌تر با جامعه یونان به شمار می‌آید. روزهای ایستر، زمانی برای شادی، احترام به باورهای مذهبی و تقویت پیوندهای خانوادگی و اجتماعی در یونان است.
در این مطلب، شما را با مهم‌ترین آداب و رسوم عید پاک در یونان آشنا می‌کنیم تا ضمن درک بهتر فرهنگ کشور میزبان، بتوانید تجربیات فراموش‌نشدنی از این جشن بزرگ رقم بزنید.
واژگان کاربردی در روزهای ایستر یونانی
در فرهنگ یونانی، عید پاک یکی از مهم‌ترین جشن‌هاست و از واژگان خاصی در این مناسبت استفاده می‌شود. این واژگان مربوط به غذاهای ویژه، تعطیلات مذهبی، و آداب و رسوم خاص این ایام هستند. در ادامه، جدول کاملی از واژگان کاربردی یونانی در عید پاک آمده است که شامل تلفظ فارسی و انگلیسی و معنی هر کلمه می‌باشد. این کلمات به شما کمک خواهند کرد تا درک بهتری از زبان و آداب یونان در روزهای ایستر داشته باشید.
| کلمه یونانی | تلفظ به فارسی | تلفظ به انگلیسی | معنی کلمه |
| η εθνική γιορτή | ای اثنیکی یورتی | i ethniki giorti | تعطیلات ملی |
| η Μεγάλη Εβδομάδα | ای مگالی اودوما | i Megali Evdomada | هفته مقدس |
| η Μεγάλη Παρασκευή | ای مگالی پاراسکیوی | i Megali Paraskevi | جمعه نیک |
| το Μεγάλο Σάββατο | تو مگالو ساواتو | to Megalo Savato | شنبه ایستر |
| κρέας | کرِاس | kreas | گوشت |
| λαχανικά | لاخانیکا | lachanika | سبزیجات |
| νηστεύω | نیستِوو | nistevo | روزه گرفتن |
| τα νηστίσιμα | تا نیستیما | ta nistisma | غذاهای مجاز در دوران روزه |
| ο παππάς | او پاپاس | o papas | کشیش |
| το αρνί | تو آری | to arni | بره |
| το κατσίκι | تو کاتسیکی | to katsiki | بز |
| το κοκορέτσι | تو ککورِتسی | to kokoretsi | غذای کبابی از روده |
| ο χορτοφάγος | او خورطوفاگوس | o chortofagos | گیاه‌خوار |
۴۰ روز پیش از ایستر – دوره روزه‌داری
آمادگی برای عید پاک یونانی در واقع از روز «Kathara Devtera» (دوشنبه پاک) آغاز می‌شود. یونانی‌ها این روز را که آخرین روز کارناوال و نخستین روز دوره موسوم به روزه‌داری است، به عنوان یک تعطیلی ملی جشن می‌گیرند. از این روز به بعد، تا رسیدن به روزهای ایستر، ممکن است مردم به شما بگویند: «kali sarrakosti» (یعنی: «چهل‌روزه خوبی داشته باشید!»)، زیرا دقیقاً ۴۰ روز تا آغاز هفته مقدس (هفته منتهی به یکشنبه ایستر) باقی مانده است. در این بازه، کودکان نیز می‌توانند با استفاده از تقویم سنتی «Kuria Sarrakosti calendar» هفت هفته باقی‌مانده تا روزهای ایستر را بشمارند! (Kathara Devtera هم‌زمان نخستین روز روزه‌داری و پایان رسمی فصل کارناوال است.)
در آیین ارتدوکس یونانی، دوره روزه‌داری به معنای پرهیز از خوردن گوشت قرمز، مرغ، شکار و همچنین فرآورده‌هایی مانند شیر، پنیر، تخم‌مرغ و نیز ماهی و غذاهای دریایی دارای ستون فقرات است. هدف از این پرهیز، پالایش جسم و روح برای آمادگی در پذیرش رستاخیز مسیح در روز ایستر است، که مقدس‌ترین مناسبت در ایمان ارتدوکس یونانی به شمار می‌رود.
البته، این تنها جنبه نظری ماجراست؛ چرا که در عمل، بیشتر یونانی‌ها تمام ۴۰ روز را روزه نمی‌گیرند، اما معمولاً در هفته منتهی به روزهای ایستر که «هفته مقدس» یا «megali evdomada» نام دارد، این روزه‌داری را رعایت می‌کنند. با این حال، برای کسانی که تمایل دارند تمامی ۴۰ روز را روزه بگیرند و می‌توانند بدون تخم‌مرغ، شیر، گوشت و غیره زندگی کنند، در تمامی فروشگاه‌ها محصولات موسوم به «nistissima» (غذاهای قابل مصرف در دوران روزه‌داری) به‌راحتی در دسترس هستند.
روزهای ایستر یا هفته مقدس
هفته پیش از یکشنبه ایستر، با یکشنبه نخل (Palm Sunday) آغاز می‌شود و در تقویم مذهبی یونان به عنوان «هفته مقدس» شناخته می‌شود. روزهای ایستر (عید پاک یونانی)، واقعاً زمان مقدس و خاصی است! حتی برای یونانی‌های غیرمذهبی یا افراد خارجی، این ایام با فضایی روحانی و گرم همراه است و بخشی جدایی‌ناپذیر از فرهنگ و سنت‌های یونانی به شمار می‌رود. در روزهای ایستر، هر روز مراسمی مذهبی در کلیساها برگزار می‌شود که به آخرین روزهای زندگی عیسی مسیح اختصاص دارد. بیشترین مراسم‌ها در شب برگزار می‌شود، به جز چهارشنبه که مراسم «روغن‌مقدس» (Holy Unction) است و مردم در بعدازظهر گردهم می‌آیند.
در صبح پنجشنبه، مراسم مربوط به شام آخر و خیانت یهودا برگزار می‌گردد. در همین روز تخم‌مرغ‌ها را به رنگ قرمز درمی‌آورند (نماد خون مسیح) و نان مخصوص ایستر به نام Tsoureki پخته می‌شود. مراسم شب پنجشنبه طولانی‌ست و شامل دوازده قرائت انجیل می‌باشد. در همین حین، مردم در حال خرید هدایای ایستری و تهیه گوشت بره برای روز یکشنبه هستند. آتنی‌هایی که خانوادشان ساکن روستاها یا جزایر هستند، آماده ترک شهر می‌شوند، حتی کسانی که هیچ وابستگی خانوادگی هم ندارند!
جمعه نیک در روزهای ایستر
در روز جمعه نیک، پیکر نمادین مسیح از صلیب پایین آورده می‌شود. پیکر پوشیده از گل، که شبانه توسط دختران تزئین شده، به نام epitaphios به داخل کلیسا آورده می‌شود. ناقوس‌های کلیسا در سراسر منطقه به صدا درمی‌آید و پرچم‌های یونان به نشانه عزا نیمه‌افراشته می‌شوند. در شب، مراسمی با عنوان «خدمت تدفین» برگزار شده و حدود ساعت ۹ شب، اپی‌تافیوس از کلیسا بیرون آورده شده و در قالب یک مراسم سوگواری دسته‌جمعی در خیابان‌ها حمل می‌شود.
در این مراسم، مردم با شمع‌های بژ رنگ همراه با اپی‌تافیوس حرکت می‌کنند. این مراسم، در تمامی کلیساها در بازه‌ی زمانی حدود ساعت ۸ تا ۹ شب برگزار می‌شود. همچنین این راهپیمایی در سراسر شهر جریان دارد و برخی از مردم نیز در حین حرکت سرودهای مذهبی می‌خوانند. پس از پایان این مراسم، اپی‌تافیوس‌های مختلف از کلیساهای گوناگون به میدان اصلی شهر یا روستا می‌آیند و در آنجا به هم می‌پیوندند.
در شهر نافپلیو، مراسم شب جمعه مقدس (Good Friday) با موسیقی همراه است، چرا که این شهر یکی از مقاصد پرطرفدار آتنی‌ها برای گذراندن روزهای ایستر به شمار می‌رود. اما در سایر نقاط کشور، همین مراسم بدون موسیقی و با جمعیت کمتری برگزار می‌شود. در طول هفته تا شنبه شب، مردم معمولاً با عبارات «Xronia Polla» (به معنی «سال‌های زیاد») به یکدیگر خوش‌آمد می‌گویند، همچنین از عبارت «Kali Anastasi» (عید پاک مبارک) (رستاخیز خوبی داشته باشید) نیز استفاده می‌کنند.
شنبه در روزهای ایستر
در شامگاه شنبه ایستر، اسقف اعظم کلیسای ارتدوکس، مُهر درِ مقبره مسیح در کلیسای «مزار مقدس» اورشلیم را می‌شکند و با نور مقدس بیرون می‌آید. این نور، توسط خطوط هوایی آژه یا المپیک، همراه با کشیشان بلندمرتبه و مقامات دولتی، به فرودگاه آتن منتقل شده و در آنجا با تشریفات نظامی به کلیسای کوچک آگیا آنارگیری در منطقه پلاکای آتن تحویل داده می‌شود. سپس این نور به کلیساهای سراسر آتیکا و دیگر نقاط یونان منتقل می‌شود.
ساعت ۱۱ شب، تقریباً تمام مردم کشور در کلیسا حضور دارند. در ساعت ۱۲ شب، چراغ‌ها خاموش می‌شوند و کشیش اعلام می‌کند که «مسیح از مردگان برخاسته است» و شمع‌ها (تنها در این شب، شمع سفید) روشن می‌شوند. نور کوچکی که از جلوی کلیسا آغاز می‌شود، به‌سرعت به تمام کلیسا گسترش می‌یابد. در همین لحظه، کشیش سرود عید پاک را می‌خواند: «مسیح برخاسته از مردگان، و با این کار مرگ را پایمال کرد، و به مردگان زندگی بخشید.»
ناقوس‌ها به صدا درمی‌آیند، آتش‌بازی شروع می‌شود، کشتی‌ها بوق می‌زنند و صدا و نور آنچنان فضایی می‌سازد که جشن‌های سال نو در اروپا در برابر آن رنگ می‌بازند! مردم با شادی به یکدیگر با عبارت «Christos Anesti» (مسیح برخاسته) خوش‌آمد می‌گویند و پاسخ آن «Alithos Anesti» (واقعاً برخاسته است) است. یونانی‌ها پس از روشن‌کردن شمع‌شان در نیمه‌شب، سعی می‌کنند با سرعت به خانه یا تَویِرنا (رستوران سنتی) بروند، بدون اینکه:
الف) شمع خاموش شود
ب) موم روی لباس بریزد
ج) شمع لباس یا موهای حضار را بسوزاند!
پس از مراسم نیمه‌شب، یونانی‌ها سوپ معروف «ماگیریتسا» را می‌خورند؛ سوپی غلیظ و سبزرنگ که از روده‌های بره‌ای تهیه می‌شود که قرار است فردای آن روز کباب شود و به این ترتیب، ۴۰ روز روزه‌داری به پایان می‌رسد. در همان شب، شکستن تخم‌مرغ‌های قرمز نیز آغاز می‌شود.
یکشنبه روزهای ایستر
یکشنبه ایستر برای بسیاری، محبوب‌ترین روز سال است. در این روز، بره کبابی یا تنوری می‌شود و خانواده‌ها و دوستان گرد هم می‌آیند تا بخورند، بنوشند، صحبت کنند و برقصند. روزهای ایستر در یونان یعنی خوردن گوشت بره یا بز، کوکورچی (روده کبابی)، شراب، نان تسورکی و البته شکستن تخم‌مرغ‌های قرمز…
اگر گیاه‌خوار یا وگان هستید، شاید روزهای ایستر خیلی باب میلتان نباشد. اما نگران نباشید، آشپزی یونانی پر از غذاهای گیاهی هم هست. ایستر فقط خوردن نیست؛ بلکه رقص، لذت بردن از طبیعت زیبای بهاری و گل‌های وحشی نیز بخش بزرگی از این تجربه بشمار می‌رود.
لذت بردن از روزهای ایستر با آدونیس
اگر رویای شما این است که در روزهای زیبای ایستر در کنار مردم خون‌گرم یونان باشید و در جشن‌ها و آیین‌های سنتی آن‌ها سهیم باشید، اکنون بهترین زمان برای آغاز این تجربه دل‌انگیز است. با دریافت اقامت دائم یونان از طریق خرید ملک، نه‌تنها صاحب خانه در یکی از زیباترین کشورهای اروپایی می‌شوید، بلکه یک زندگی آرام، شاد و اصیل را نیز تجربه خواهید کرد.
در مجموعه آدونیس، ما با آغوش باز از شما استقبال می‌کنیم و از اولین قدم تا دریافت اقامت، همراه و راهنمای شما خواهیم بود. ما برای هر سلیقه و بودجه‌ای گزینه‌ای مناسب در نظر داریم. از آپارتمان‌های مدرن در قلب شهر گرفته تا ویلاهای دنج در کنار دریا یا طبیعت بکر، همه در دسترس شماست. شما می‌توانید عید پاک آینده را در خانه خود، در سرزمین نور و زیتون، جشن بگیرید. همین حالا با آدونیس تماس بگیرید و مسیر زندگیتان را تغییر دهید.
